İliç’te zehir yayılırken ‘maden’ tartışması… Fatih Altaylı: Celal Şengör’le aynı fikirde değilim

VERYANSIN TV

Erzincan İliç’te Sabırlı Köyü sakinlerinin yüzde 80’i Amerikalıların, yüzde 20’si de Çalık Grubu’nun olan Anagold Madencilik’e ait atık havuzlarından kaynaklı yaşanacak ‘siyanür ve sülfürik asit tehdidi’ne karşı mücadelesi sürerken; Prof. Dr. Celal Şengör, “‘Madencilik doğayı tahrip eder’ diyen adamı kovacaksın” sözleriyle büyük tepki toplamıştı.

Şengör, “Madencilik doğayı tahrip etmez” iddiasında bulunduğu açıklamasını, Anagold Madencilik’e ait atık havuzunun genişletilmek istenmesi üzerine açılan ‘kapasite artırım ÇED iptal davası’ ile ilgili bilirkişi keşfinden bir gün önce yapması dikkat çekmişti.

NİHAT GENÇ’TEN CELAL ŞENGÖR’E SERT TEPKİ

Yazar Nihat Genç, Veryansın TV’de kaleme aldığı “Bok torbası Celal Şengör” başlıklı yazısında, madenlere karşı direnen çevreciler için “zır cahil grubu” diyen Şengör’e tepki göstermişti.

Şengör’ün açıklamalarının zamanlamasına dikkat çeken Genç, “Celal Şengör bu açıklamasını tam da 6 Aralık Erzincan İliç’te bilimsel keşif raporu yapılacağı günün öncesi söylüyor, yani, birileri kulağına söylemiş!” ifadelerini kullanmıştı.

Genç, “Siyanürle toprağımızda canlı bırakmayan uluslararası şirketlerin arkasında valiler var siyasiler var bürokrasi var avukat orduları var siyasete baskı ve yaptırım güçleri var, oysa, siyanüre karşı gelen halkın elinde avukat, medya, yazar ve akademi gibi hiç yok!” diyerek isyan etmişti.

Veryansın Tv’nin Youtube kanalında “sesli köşe” olarak yayımlanan yazı, platform tarafından kaldırılmıştı. Veryansın Tv 1 hafta yayın yapamama cezası almıştı.

FATİH ALTAYLI’DAN CELAL ŞENGÖR AÇIKLAMASI

Şengör’ün açıklamaları kamuoyunda tartışma konusu olunca Gazeteci Fatih Altaylı’dan da açıklama geldi. Altaylı, geçen günlerde yaptığı yayında “Celal’in bu söylediğine rezervli olarak katılıyorum” dedi.

Celal Şengör ile telefonda görüştüğünü anlatan Altaylı, şunları söyledi:

“Madencilik yapılmalıdır. Diyorsun ki elektrikli otomobile bineyim, kömür çıkarılmasın. Şu anda pek çok gelişmiş ülke dahil olmak üzere elektrikli otomobillerin kullanacağı elektrik kömürden üretiliyor. Elektrikli otomobile bineyim ama kömür olmasın dersen olmuyor. Ama düşük kalorili kötü kömürü çıkarmak için zeytinlikleri yıkamazsın. Çıkardığın kömür 800-900 kalori. Onu yıkayıp bir de çevreye ayrıca zarar verip yakıyorsun ama ‘ben elektrikli otomobilden yanayım’. Elektrikli otomobil böyle yapılıyor. Peki ne yapacağız?

İLİÇ MESAJI: DOĞAYA SİYANÜRLÜ SU SALAMAZSIN

Celal’in dikkat çekmek istediği nokta anladığım kadarıyla aslında bu. Ama madenciliği de artık gelişmiş 21. yüzyıl standartlarında çevreye saygılı olarak yapabilirsin. Bin liralık altın rezervi çıkaracağım diye, tenörü son derece düşük olan, yani topraktaki oranı son derece düşük olan ve altın bu fiyat olmasa hiç de verimli olmayan bir altın madeni işleteceğim diye doğaya yüz binlerce ton siyanürlü su salamazsın. Celal tabii meseleleri başka türlü algılayıp, olması gerektiği şekilde anlattığı ama bunu uzun uzun anlatmadan kestirme gittiği için söylediği çok anlaşılmıyor. Celal’in de kalkıp siyanürle altın madeni aransın ve o siyanür de derelere verilsin diyeceğini zannetmiyorum.”

‘KENDİSİYLE AYNI FİKİRDE DEĞİLİM’

Bir sonraki yayınında Celal Şengör’ü korumaya çalıştığına yönelik eleştirilere yanıt veren Altaylı, “Kendisiyle aynı fikirde olmadığımı, en azından ifade ediş biçimine katılmadığımı söyledim” dedi.

Madenciliğin olması gereken işlerin başında geldiğini belirten Altaylı, “Türkiye’de çok ilkel şartlarda madencilik yapanlar da var. 10 tane maden işini iyi yapsın, 2’si kötü yapsın. O 2’si yetiyor zaten. Buradaki mesele şu sıfır kötü olacak. 100 madenin varsa 100’ü de çevreye saygılı, duyarlı olacak” diye konuştu.

‘BİR NEHRİ KULLANILMAZ HALE GETİRDİN’

Madenciliğin Türkiye’de iyi yapılmadığını söyleyen Altaylı, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Çok iyi işletilen altın madenleri var mı? Var. Çevreye olabildiğince saygılı altın madenleri var mı? Var. Peki İliç’teki rezalet ne? Hiç olmayacak. Yapan da yaptığına pişman olacak. Madencilik ciddi bir iştir, iyi yaparsan da iyi bir iştir. Türkiye’de işletilen 100 madenin 60’ı iyi işletiliyor. Ama 40’ı yetiyor. Bir İliç yetiyor. Sen bir nehri kullanılmaz hale getirdin mi bitti. O nehrin yanında yaşayanlar, o nehrin aktığı yer, o nehrin gittiği baraj gölü ne olacak?”

Altaylı, “Celal’in çevre duyarlılığı olmaması mümkün değil. Bir jeologun çevre duyarlılığı olmaması bence söz konusu olamaz” görüşünü savundu.

CELAL ŞENGÖR MADENLERİ BÖYLE SAVUNMUŞTU

İstanbul Teknik Üniversitesi Ayazağa Kampüsünde “4 Aralık Dünya Madenciler Günü” kapsamında panel düzenlenmişti. Burada konuşan Prof. Dr. Celal Şengör, “Madencilik son derece önemli bir şey, madencilik ikide bir de, panelde de duyduk, madencilik doğayı tahrip etmez” iddiasında bulunmuştu.

Şengör, “Her şeyden evvel şunu kendimize sormamız lazım. Tekrar edelim, biz doğayı tahrip etmiyoruz, doğanın yüzünü değiştiriyoruz. Bu yüz senin, bunun, onun hoşuna gitmeyebilir. Bir kere niye hoşuna gitmiyor bunu öğrenmemiz lazım. Çevredeki insanları, yani maden açılmasın diyen sivri akıllıları rahatsız eden nedir, bir kere bunu tespit edeceğiz. Bunu tespit ettikten sonra yüzde 99.9 bakacaksınız, rahatsız olanlar zır cahildir” şeklinde konuştu.

“‘Madencilik doğayı tahrip eder’ diyen adamı kovacaksın” diyen Şengör, “Bakın önde gazeteciler oturuyor, ben bunlara diyorum ki; bu çevreciler zır cahil grubu, kovun bunları diyorum. Biz bunu yapamayız biz gazeteciyiz diyorlar. İlber Ortaylı bir laf söylemişti hatırlıyor musunuz? Cahille sohbeti kestim diye. Yerden göğe kadar haklı adam. Çevrecilerin haklı oldukları pek çok yer var ama çevreci nasıl çevreci ona bakacaksınız. Ben çevreciyim ben avukatım, ben çevreciyim ben işletmeciyim, defol git diyeceksin” ifadelerini kullanmıştı.