Erzincan’ın İliç ilçesinde 13 Şubat’ta yaşanan ve Anagold firmasına ait madende meydana gelen heyelanda siyanürlü toprak altında kalan 9 madenciye henüz ulaşılamadı. Bu felaketin ardından Türkiye’nin uluslararası yükümlülüklerine uymadığı da gündeme geldi. Tıbbi jeoloji uzmanı Dr. Eşref Atabey, Türkiye’nin 2014’te imzaladığı Minamata Sözleşmesi’ne rağmen İliç’te cıva üretimine izin verilmesine dikkat çekti.
BAKIR VE CIVA ÜRETİMİNE İZİN VERİLDİ
Cumhuriyet’ten Sertaç Eş’in haberine göre, Dr. Atabey, İliç Çöpler bölgesindeki altın madeni projesini tıbbi ve jeolojik açıdan değerlendirerek, 2026’ya kadar geçerli olan 847 sayılı ruhsatla bölgede altın, gümüş, bakır ve cıva üretimine izin verildiğini vurguladı. Cıvanın çevre ve insan sağlığı için ciddi riskler taşıyan zehirli bir madde olduğunu belirten Atabey, cıvanın neden izin alındığının bilinmediğini ifade etti.
1950-60’lı yıllarda Japonya’da yaşanan Minamata hastalığı felaketinin ardından oluşturulan Minamata Sözleşmesi’nin amacının cıva kirliliğini önlemek olduğunu hatırlatan Atabey, Türkiye’nin sözleşmeye 2014’te katıldığını ve 2022’de sürecin tamamlandığını ancak buna rağmen İliç’te cıva üretimine izin verildiğini kaydetti.
‘KANSER VAKALARI ARTABİLİR’
Dr. Atabey, siyanür kullanılarak altın çıkarılması işlemi sırasında sülfürce zengin minerallerin bozulması sonucu yeraltı sularında oluşabilecek oksitlenme, asidik ortam ve ağır metal artışlarına dikkat çekti. Arsenik gibi zehirli maddelerin yüksek seviyelerde tüketilmesinin kanser vakalarını artırabileceği uyarısında bulundu.
Ayrıca, Atabey İliç bölgesinde uranyum ve asbest gibi tehlikelerin yanı sıra, cevherli kayaçlardaki kuvars ve kristobalit mineralleri nedeniyle slikozis hastalığı riskinin bulunduğunu belirtti. Bakır, kurşun, çinko, gümüş gibi ağır metallerin sağlık üzerinde olumsuz etkileri olabileceğine de işaret etti, böylece maden işletmeciliğinin sadece siyanürle sınırlı olmayan geniş çaplı çevresel ve sağlık risklerini ortaya koydu.
Irmağının siyanür akışına ölürüm Türkiye’m!