6 Şubat depremlerinde Hatay yıkılan Rönesans Rezidans’ta Hataysporlu futbolcu Christian Atsu, Hatayspor Sportif Direktörü Taner Savut, milli hentbolcu Cemal Kütahya’nın da aralarında olduğu resmi rakamlara göre 269 kişi hayatını kaybetti, 13 kişi de yaralandı.
Yıkımın ardından müteahhit Mehmet Yaşar Coşkun, yapı denetim şirketinin yetkilisi Mehmet Haşim Eraslan, yapı denetim şirketinin müdürü ve şirket ortaklarından Bülent Seküçoğlu ile kontrol elemanı Önder Artun ‘bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne neden olmak’ suçundan tutuklandı.
Yapı denetim şirketinin yetkililerinden A.K., inşaat teknikeri İ.D. ve şantiye şefi B.M. tutuksuz yargılanmak üzere serbest kaldı. Firar eden müteahhit Mehmet Yaşar Coşkun’un kardeşi ve rezidansın statik proje sorumlusu, şantiye şefi ve şirket ortağı Hüseyin Yalçın Coşkun ise kırmızı bültenle aranıyor.
DAVA BAŞLADI
Haklarında 22 yıl 6’şar aya kadar hapis cezası istenen 4’ü tutuklu, 1’i firari, 8 sanığın yargılanmasına Hatay 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde başlandı.
Duruşmaya tutuklu sanıklar Mehmet Haşim Eraslan, Bülent Seküçoğlu ile Önder Artun katılırken müteahhit Mehmet Yaşar Coşkun ise bulunduğu cezaevinden Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) ile hazır edildi. Sanıkların kimlik tespitinin ardından iddialarla ilgili savunmalarına başlandı.
‘ABLAM VE YEĞENİM HALA BULUNAMADI’
Depremde Rönesans Rezidans’ın enkazından 2 gün sonra kurtarılan Cemile İncili, ablası ve yeğeninin cenazelerine ise hala ulaşılamadığını söyledi.
Duruşma öncesi açıklama yapan İncili, şöyle konuştu:
“Ablam Mevlüde Yıldız İncili ve yeğenim Mehmet Şükrü İncili deprem anında üçümüz aynı odaya toplandık. Binanın yıkılması o kadar kısa sürdü ki, yeğenimle ablama ‘deprem çok kuvvetli kolon altına girelim’ demeye kalmadan yıkıma uğradık. Yıkımdan sonra yeğenim ve ablamla konuştuk ‘İyi misiniz?’ diye. Yeğenim sürekli ‘nefes alamıyorum’ diyordu. Ara ara hep konuşuyorduk. Ben iki gün sonra çıkarılmışım. Ayağımdan ve kalçamdan ameliyat oldum. Vücudumda ezikler var. Ablam ve yeğenimden hiçbir haber alamadık, hiçbir izine ulaşamadık. Enkazda detayla arama yapılmadığını düşünüyoruz. Yaralı olarak başka kentlere gönderilenler orada öldü ve kimsesiz diye defnedildi. Bunları mezarlarının açılıp tekrar DNA örneği alınmasını istiyoruz.”
‘BİNANIN TEK YIKIM SORUMLUSU DEPREMDİ’
Gazete Duvar’dan Burcu Özkaya Günaydın’ın haberine göre; rezidansın Uygulama Denetleyicisi Mehmet Haşim Eraslan, şirketinin 2013 yılında kapanarak başka birine devredildiğini belirtti. 2023 yılının kasım ayında ifadeye çağrıldığını söyleyen Eraslan, binanın yıkılmasındaki en büyük etmenin depremin ivmesi olduğunu belirterek şunları kaydetti:
“O dönemin bina yönetmeliğine göre 0,4 büyüklüğünde olması gereken deprem ivmesi bunun üç katı büyüklüğünde olmuştur. Biz yüz yılın depremini yaşadık. Binanın tek yıkım sorumlusu depremdi. Kimse bu kadar büyüklükte bir deprem olacağını tahmin edemezdi. Biz yönetmelikte ne varsa ona göre davrandık, ona göre yaptık. O dönem inşaat denetlendi, her şey yapıldı, hiçbir sorun yoktu. Eğer daha detaylı ilerlersek burada herkes suçlu olur, devlet de suçlu olur. Ben görevimi yaptım.”
MÜTEAHHİT DE DEPREMİ SUÇLADI
Duruşmaya Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) ile katılan tutuklu müteahhit Mehmet Yaşar Coşkun, savunmasında 6 Şubat tarihli depremde yaşamını yitirenlere rahmet dileyerek sözlerine başladı.
Kaçmaya çalıştığı esnada havaalanında yakalanan Coşkun, ilk alınan bilirkişi raporuna itiraz etti. İlk alınan bilirkişi raporunun hatalı olduğunu iddia eden Coşkun, şunları kaydetti:
“Valilik’te, AFAD’ta, Habib-i Necar Cami, Adliye Sarayı projelerinde yer aldım. O dönem yönetmelikte beton kullanımı c-7’ydi. Ben c-30 beton kullandım. En kaliteli demiri ve çeliği kullandım. Binayı yaparken hiçbir masraftan kaçınmadım. En üst teknolojiyle en sağlam binayı yapmaya çalıştım. Binanın yıkılması depreme bağlı. Biz o dönemin bütün yönetmeliğini uyguladık. Hatta en üst seviyede her şeyi yaptık ama deprem ivmesi çok yüksekti. O yüzden bina yıkıldı. Raporlarlarda belirtilen betonun dağılması sonucunda binanın yıkılmasını kabul etmiyorum. Eğer kalitesiz olsaydı bina yan yatmazdı, çökerdi. Binanın iskelet sistemi sağlamdı. O dönemki deprem yönetmeliğine göre deprem ivmesinin yüzde 40 olarak hesaplanması gerekirdi. Biz de bu yönetmeliğe göre yaptık ama deprem bunun 3 katıydı. Böyle bir deprem yaşanacağını biz de bilemezdik.”
‘DEPREM GÖRMÜŞ BİR BİNADAN ALINAN KAROT ÖRNEĞİ NE KADAR SAĞLIKLI OLACAK’
Hakim, Coşkun’a, havalimanında neden bulunduğunu, bankadan yüklü miktarda para çekildiği söylemlerinin doğruluğunu sordu. Coşkun, Karadağ’da sattığı binalar olduğunu, tapu işlemleri için yurtdışına çıkması gerektiğini ve bu yüzden Karadağ’a gittiğini, kaçma girişiminin olmadığını ifade etti.
Coşkun, kardeşi Hüseyin Coşkun’un neden yurt dışına çıktığını soran hakime kardeşinin de tapu işlemleri için yurt dışına çıktığı yanıtını verdi. Coşkun, son olarak mahkeme hakiminin kardeşinin neden geri dönmediğine dair sorusuna da “Görüşmüyorum, bilmiyorum” yanıtını verdi.
İlk alınan karot testinin nereden alındığının belli olmadığını, deprem görmüş binadan alınan bir karot örneğinin ne kadar sağlıklı olabileceğini soran Çoşkun, “Bina yapılırken alınan karot testleri ve denetimler var. Bunlara göre her şey yolunda. Beraatimi talep ediyorum” dedi.
AKLİ DENGESİNİN YERİNDE OLMADIĞI İDDİA EDİLDİ
Yapı denetim firma kontrol elemanı Önder Artun, “Ben dünyanın yaratılmasını anlatmak istiyorum. Dünyanın anlaşılmasında nuruyla sevinç anlamına gelen Hz. Muhammed’den bahsetmek istiyorum” dedi. Hakimin Rönesans’ta denetim yapıp yapmadığı sorusuna Artun, “Ben bilmiyorum, denetim yapamadım. 22 yıllık esnafım” dedi.
Söz alan Artun’un avukatı, Önder Artun’un 2018 yılında dini konular ve kardeşinin vefatının ardından aklı dengesi yerinde değildir raporu olduğunu belirtti. Hakim o raporun geçerli olmadığını, yakın zamanda “aklı dengesi yerindedir” raporu verildiğini kaydetti.
Duruşma sırasında ismi öğrenilemeyen bir sanık fenalaştı, hastaneye kaldırıldı.
‘BEN HİÇBİR ŞEKİLDE İMZA ATMADIM’
Rönesans Rezidansı’nın inşaatında işçi olarak çalışan ve şirketin 20 senelik işçisi olan İbrahim Dahioğlu, “İnşaatta bir ölümlü kaza yaşandı, bir işçi vefat etti. Sonra bir yapılanmaya gidildi bu yapılanma sürecine beni proje müdürü yaptılar. O süreçte de inşaatın yüzde 80’i bitmiş; fayans, duvar boyama gibi ince işler kalmıştı. Beni proje müdürü yapan kişi de müteahhit Mehmet Yaşar Coşkun. Ben hiçbir şekilde imza atmadım. İnşaata da hiç girmedim. Böyle bir yetkim yoktu. 2 yıllık inşaat teknikeriyim. Benim mühendislik gibi mimarlık gibi yetki gerektirecek bir işim yoktu. Oradaki çalışanları toparlayıp işçilerin denetimini yapmakla görevliydim. Başka da bir şey yapmadım. Proje müdürü olduğum için tutuklu yargılandım. İnşaatın yüzde 80’i de bitmişken proje müdürü oldum. Beraatimi talep ediyorum” dedi
Mahkeme hakimi, Dahioğlu’nun beyanı üstüne “Neden hiçbir vasfın yokken seni proje müdürü olarak atadılar, hiç düşünmedin mi?” diye sordu. Dahioğlu, şirketin 20 yıllık işçisi olduğunu ve kendisine güvendiklerini belirterek bu nedenle proje müdürü olmayı kabul ettiğini söyledi.
‘OĞLUM KUCAĞIMDA ÖLDÜ, 3 GÜN ENKAZDA KALDIM’
Duruşma ailelerin konuşmalarıyla devam etti.
Rezidansta eşini çocuğunu kaybeden, 5 yaşındaki kızıyla beraber yaralı kurtulan Türkan Danacı, “Siz bizim neler yaşadığımızı biliyor musunuz? Eşim vefat etti, oğlum kucağımda öldü. 3 gün enkazda kaldım, 5 yaşındaki kızımla kurtulduk ama sakat kaldık. Aylarca bakıma muhtaç halde yaşadım. Kızım yüzde 60 engelli kaldı. Avukatlar depremin ivmesi yüksekti diyor ama bize burası 9-10 şiddetinde depreme dayanıklı diye yüksek fiyattan satıldı. Temeli sağlam, raylı sistem denildi. Bu işte imzası olan, sorumluluğu olan herkesten şikayetçiyim” dedi.
‘TORUNUMUN KEMİĞİNİ ARIYORUM HALA’
Rezidansta oğlu ve gelini hayatını kaybeden, torunu hâlâ kayıp olan Remziye Bozdemir, müteahhit avukatının, “Hazır beton dökülmüş, kum ve çimento ayrıştı diyorlar, böyle bir şey olabilir mi?” sözlerine tepki gösterdi:
“Bina yirmi saniyede çökmüştü. Ben oğlumu kumun içinden çıkardım, gömülmüştü. Avukat ‘kum yok’ diyor nasıl yok. Doğalgazlı rezidansta mutfakta tüp kullanılıyordu. Tüpler patladı, A blokta üç gün yangın çıktı. Lütfü Savaş geldi, yangını gördü, kaçtı. Zaten idealist demişti. Onların evlatları yaşıyor, benim evlatlarım toprağa gömüldü. Dere yatağına 12 kat niye yaptın, doğalgazlı binada neden tüp kullandın? Torunumun kemiğini arıyorum hâlâ. En ağır cezayı alsınlar” diye konuştu.
Duruşmayı izleyen aileler, Bozdemir’in konuşmasını alkışladı.
‘CENNETTEN BİR KARE’ DENİLEREK REKLAMI YAPILMIŞTI
12 katlı 250 konutun yerle bir olduğu yapıdaki daireler yaklaşık 1.5 milyon lira ile 3 milyon lira arasında satışa sunuluyordu. 269 kişinin enkaz altında kalarak hayatını kaybettiği rezidansı yapan şirket, 2013’te sosyal medyadan fotoğraflarını ‘Cennetten bir kare’ yazarak paylaşmıştı.
