Sırrı Süreyya’ya tarih dersi… Hangi yanlışını düzelteceğini bilemedi

CHP’li İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin davetlisi olduğu oturumda konuşan HDP’li Sırrı Süreyya Önder, Atatürk’ün “Yurtta sulh cihanda sulh” sözünü ilk kez İzmir İktisat Kongresi’nde kullandığını öne sürdü. Bu sözün barış mesajı vermediğini, Misak-ı Milli sınırlarından vazgeçmenin ve Batı’ya teslimiyet mesajı olduğunu öne sürdü.

17 Şubat-4 Mart 1923 tarihlerinde Atatürk önderliğinde yapılan kongreyle ilgili HDP’li Önder’in sözlerine tarihçi yazar Sinan Meydan’dan yanıt geldi.

“Söze ‘tarihçi değilim’ diye başlayan Sırrı Süreyya Önder çok şeyi karıştırmış, bazı şeyleri de çarpıtmış” diyen Meydan, İzmir İktisat Kongresi ve Atatürk’ün yurtta barış dünyada barış sözünün anlamıyla ilgili açıklamalarda bulundu.

Söze “tarihçi değilim” diye başlayan Sırrı Süreyya Önder çok şeyi karıştırmış, bazı şeyleri de çarpıtmış.

Yeni başlayanlar için İzmir İktisat Kongresi,Atatürk’ün yurtta barış dünyada barış sözünün anlamı, Atatürk’ün Ortadoğu politikaları ve Atatürk’ün millet tanımı.

Başlayalım. https://t.co/4PHUJUmUX5

— Sinan Meydan (@SMEYDAN) March 21, 2023

Meydan’ın sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımlar şöyle:

1.Atatürk,kapitülasyonları kaldırmaya yanaşmayan Batıya ekonomik bağımsızlığa kararlı olduklarını,kapitülasyonları kabul etmediklerini göstermek icin Lozan kesintiye uğradığında İzmir İktisat Kongresini topladı. Kongre sonrası Lozan’a devam edildi ve kapitülasyonlar kaldırıldı.

2. Yani İzmir İktisat Kongresi, Batıya karşı taviz veya teslimiyet değil tam tersine Lozan görüşmelerinde kapitülasyonları kaldırmaya yanaşmayan emperyalist, kapitalist Batıya karşı siyasi ve ekonomik bağımsızlık manifestosudur. Sonunda Lozan’da kapitülasyonlar kaldırılmıştır.

3. İzmir İktisat Kongresi düzenlenirken Misakı Milli’den taviz verilmemiş,Musul henüz kaybedilmemişti.Türkiye,istekleri reddedilince Lozan’da masadan kalkmıştı.Musul’dan vazgeçilmiş değildi.Turkiye Lozan’ın ikinci döneminde Musul ısrarını sürdürünce konu Lozan sonrasına bırakıldı.

4. Atatürk’ün, “Ortadoğu ile ilgilenmediği” iddiası da eski bayat bir iddia. İzmir İktisat Kongresi sırasında Musul sorunu gündemdeydi ve Atatürk Irak’la yakından ilgiliydi. Atatürk 1937’de İslam ülkeleri ile Sadabat Paktı’nı kurmuştu. Hatay nedeniyle gözü kulağı Suriye’deydi.

5. Atatürk,”Başlangıçtaki biz tavrını teke indirgedi” söylemi de klasik bir çarpıtma.Atatürk başından beri vatanın ve milletin bölünmez bütünlüğü için mücadele etti. Biz derken farklı milletleri değil,din ve ırk farkı gözetmeksizin tüm unsurları ile Türk Milletini kastediyordu.

6. “Yurtta sulh cihanda sulh sözü” zorunlu olmadıkça savaş bir cinayettir yaklaşımının doğal sonucudur. Atatürk’ün haksız savaşı yoktu, “öldüreceğiz diyenlere karşı ölmeyeceğiz” diyerek savaşmıştı. Ölmeden önce cağının en büyük barış kuşağını kurmuş, Nobel’e aday gösterilmişti.

7. Yeni başlayanlar için;

– Atatürk’e göre barışın ön koşulu tam bağımsızlık

– Yurtta barış dünyada barışın gerçek anlamı ve uygulamaları

– Atatürk’ün barış paktları ve oluşturduğu büyük barış kuşağı

– Atatürk’ün 7 maddelik dünya barışını koruma formülü

8.”Kendi yağıyla kavrulma” söylemi doğru. İzmir İktisat Kongresi toplanırken Türkiye yangın yeri gibiydi.Halkın %80’i köylerde yaşıyor, %70 hasta,%10’u bile okur-yazar değildi,ülke borçlu,her şey dışarıdan alınıyordu.Atatürk bu enkazı,tam bağımsız,çağdaş devlet kurarak kaldırdı.

ÖNDER NE DEMİŞTİ?

Önder konuşmasındaki bir bölümde şöyle demişti:

“İzmir İktisat Kongresi’ne önce bir değinmek lazım. İzmir İktisat Kongresi, ‘Yurtta sulh, cihanda sulh’ sözünün ilk ya da ikinci sarf edildiği yer. Tarihçi değilim, farklı yorumlar var. Misak-ı Milli’den daha azına razı olunmuş ve bütün batıya biz sizin Orta Doğu’daki hesaplarınızla ilgili değiliz denmiş. Atatürk, ‘Yurtta sulh, cihanda sulh’ diyerek bir barış mesajı vermemiş aslında. Bu benim fikrim. Yani sizin oradaki hesabınızla biz ilgili değiliz, Osmanlı’dan elimizde kalan bu bakiye ile kendi yağımızda kavrulacağız demiş ve bunun karşılığında yüz yıllık bir avans almıştır. Biz de ülkeyi bu yüzyıl o lafla buraya getirmişiz.”