Komutanı uğurlarken

Teğmenliğimin son günleriydi. Birkaç gün sonra üsteğmen olacaktım. Donanma gemilerinde ve karargah görevlerinde fırtına gibi geçen üç yılın ardından Erdek’te konuşlu bir hücumbot ikinci komutanı olmuş ve birkaç gün önce göreve başlamıştım. Hem öğrenmek hem de görevimi abramak için koşturup duruyordum.

O gün de gemilerin kıçtankara olduğu iskele üzerinde koşturmaca içindeydim. Benim gemim olan TCG KALKAN’ın sancak tarafındaki TCG TUFAN hücumbotu güvertesinde iki kişi vardı. Biri benimle beraber göreve başlamış sınıf arkadaşım Göker Tuncay diğeri de Göker’in komutanı TCG TUFAN komutanı Yüzbaşı Fevzi Tosun.

Güvertedeki ikili, hücumbotun iskele kıç tarafındaki dört numaralı torpidosunu kovandan çıkarmış, üzerinde bir şeyler yapıyorlardı. Torpido tam da öğrenmek istediğim şeydi. Henüz bu konuda teorik bilgiye sahiptim ve pratiğini nasıl öğreneceğimi de bilemiyordum.

TCG TUFAN Komutanı ve ikinci komutanını göz ucuyla izlerken Fevzi Yüzbaşının beni fark ettiğini ve eliyle gel işareti yaptığını gördüm. Koşarak yanlarına gittim. “Buyurun efendim” dedim. “Çocuğum sen KALKAN’ın ikinci komutanısın değil mi?” dedi. “Evet” dedim. “Yeni görevin hayırlı uğurlu olsun” dedi. “Sağ olun” dedim.

Komutanın elinde üstübü vardı, elleri ve üzerindeki eğitim giyeceği yağlanmıştı.

Fevzi Komutan gözlerimin içine bakarak “Bir şeyler öğrenmek mi yoksa görevini kendi bildiğin gibi mi yapmak istersin?” dedi.

Soru beni heyecanlandırdı. “Öğrenmek isterim” dedim hemen. “O zaman” dedi, “sen de gel bize katıl”.

Sonra da en sevdiği şeyi yapmaya başladı: Öğretmeye…

O günkü dersimiz G7A torpidosu ve torpidonun atışa hazırlanmasıydı.

Fevzi Komutan’dan daha sonra da gemi kullanma, denizcilik, silahlar, atış kontrol sistemleri gibi teknik konularda eğitim aldık. Göker ile beraber Fevzi Komutan’ın gönüllü öğrencisi olduk.

Fevzi Komutan çok değerli bir eğiticiydi bizim için. Ancak sanılmasın ki isteyen istemeyen herkese bilgi veren biriydi. Bilgiyi talep ederseniz ve siz de buna değerseniz bilgi verirdi. Konu ile ilgili en kritik ve en son bilgiyi de kendine saklar, buna sizin ulaşmanızı beklerdi.

Fevzi Komutan’ın bahriyedeki lakabı “Vasat Fevzi” idi. Attığı her torpido hedef gemisinin tam ortasından (yani bahriye deyişi ile vasatından) geçtiği için böyle isim takılmıştı.

Kendi aramızda ise Fevzi Komutan’ın adı “Fevzi Baba” idi. Kendisini bu isimle anmayı uygun gören Göker’in gerekçesi ise şu: “’Fevzi Baba’ deyişi çok yakışırdı ona! Bize büyük babalık yaptı. Herkes ‘Komutan’ olabilir, ancak ‘BABA’ olamaz. Ona yakışan da babalık aslında!”

Hücumbotlar ile uzun seyirler ve bir çok torpido atışı yaptıktan sonra bir gün ustalığının sırrını tespit edip kendisine anlattığımızda Göker ile bana “Tamam. Siz olmuşsunuz” demişti. Biz bu sözü ustanın çırağına el vermesi olarak kabul edip, ömrümüzün sonuna kadar gururla hatırlamak üzere yüreğimize kaydetmiştik.

*  *  *

Antalya Uncalı’da mezarlık içindeki cami avlusu tıklım tıklım insan doluydu.

Büyük kalabalığa rağmen kocaman bir sessizlik vardı.

Merkez Komutanlığı görevlileri vakur tavırlarla emekli komutanın cenaze törenine hazırlanıyorlardı. Hava bulutluydu ve adeta yas kokusu vardı.

Alanı dolduran insanlar sadece askerler değildi. Görünüşlerinden her kesimden insan olduğu anlaşılıyordu.

Emekli bir askerin cenaze töreni için onu uğurlayanların genellikle yaşlılar olması beklenir ama bu kalabalık öyle de değildi. Gençlerin sayısı da fazlaydı.

Katılanların içinde bir gün önce bir ayağından ameliyat olmuş, iki koltuk değneği ile ayakta durmakta zorlanan, “Gelmeseydim kendimi bağışlamazdım” diyen bir genç de vardı. Yani sevgi ile koşarak gelmiş ve büyük üzüntü içindeki her kesimden ve her yaştan insanla doluydu cami avlusu.

Komutanın al bayrağa sarılı tabutu Mehmetçikler tarafından omuzlara alındı ve tören adımlarıyla musalla taşına taşındı. Komutanın ailesi göz yaşlarıyla arkasından yürüdü.

*  *  *

Fevzi Albay’a teğmenliğinden itibaren “Fevzi Komutan” denirdi. Komutan onun ismi gibi kabul edilirdi. Neredeyse teğmenliğinden itibaren hep komutanlık yapmıştı.

Askerlikte yaptığınız görev zaman içinde kişiliğinizin de etkilenmesine yol açar. Uzun süre birlik komutanlığı yapan birisinin sivil yaşamında da komutanlık davranışları sergilemesi olasıdır. Fevzi Komutan da bir komutanda olması gereken adalet, otorite, sevgi, saygı, bilgi, cesaret, hoşgörü, hakkını yedirmeme, başkasının hakkına saygı gibi asil özelliklere zaman içinde sahip olmuş, içselleştirmiş ve yaşamının sonuna kadar da bu yoldan vazgeçmemişti.

*  *  *

Al bayrağa sarılı tabut önünde çerçevelenmiş bir vesikalık fotoğraf vardı. Komutan hafif bir gülümseme ile bizlere bakıyordu. Komutanın naaşı musalla taşında beklediği saatlerde İstanbul’da, Ankara’da, İzmir’de, Gölcük’te bahriyelilerin yoğun olduğu yerlerde özellikle emekli deniz subayları sosyal medya üzerinde komutanı konuşuyorlar, anıları ve fotoğraflarını paylaşıyorlardı.

*  *  *

Donanma Komutanı, vefat haberini aldığı andan itibaren Komutanın askeri ve bahriye adetlerine göre uğurlanması için sürekli irtibat halinde oldu, aileyi aradı, üzüntülerini paylaştı. Güney Deniz Saha Komutanı da keza…

Antalya’daki bütün birlik komutanları Komutanı sonsuzluğa uğurlamaya geldiler. Törenin bütün ayrıntılarını Antalya Deniz Komutanı koordine etti. Silahlı Kuvvetlerin ve Deniz Kuvvetlerinin bu ilgisi öncelikle aile olmak üzere bütün emekli subayların yüreğini ısıttı.

*  *  *

Cenaze namazından sonra Komutan, görevi süresince hep kolladığı ve hepsini çok sevdiği Mehmetçiklerin omzuna alındı. Arkasında ailesi, birlik komutanları, görevdeki ve emekli askerler, siviller olmak üzere büyük bir kalabalık tören yürüyüşüne katıldı.

Aile, bahriye kültürü içinde yetiştiğinden ne yapacağını biliyor, büyük acılarına rağmen Komutanı örf ve adetlere uygun şekilde uğurlamaya dikkat ediyordu.

Al bayrağa sarılı tabut cenaze aracına aktarıldı ve uğurlamaya gelenlerin önünden selamlanarak geçti. Cenaze aracının uzaklaşırken çaldığı siren komutanın bizlere vedasıydı, siren sesi bizim kulaklarımızda silistre sesi olarak yankılandı…

*  *  *

Komutanın vefat ettiği gün evine insan seli dolmuştu. Sınıf arkadaşları, komşuları, arkadaşları, ailesi, akrabaları… Büyük bir insan seli…

Gece kısa boylu, sakallı, esmer, genç biri içeriye girdi, herkese baş sağlığı diledi ve bulduğu boş bir kanepeye oturdu. Birkaç dakika süren bir sessizlik oldu. Herkes önüne bakıyor, acısını yaşıyordu. Neden sonra birisi delikanlıya “Özür dilerim, sizi tanıyamadık, kimsiniz?” dedi. Delikanlı “Fevzi Komutan benim kurs hocamdı” dedi.

Fevzi Komutan öğretmenliğini sadece Deniz Kuvvetlerinde yapmamıştı. Emekli olduktan sonra da sivil denizci yetiştiren bir kurumda görev almış ve son gününe kadar her seviyede öğrenciye denizcilik anlatmıştı. Sivil bahriyeye kazandırdığı öğrencileri de tıpkı bahriyeliler gibi vefalarını göstermişlerdi.

*  *  *

Cenaze arabası komutanın defnedileceği mezarlığa doğru gidiyordu. Cenaze aracının hemen arkasında ailesini taşıyan bir sivil araç vardı. Üçüncü ve dördüncü arabalar ise törene katılan birlik komutanlarının forsları açık makam araçlarıydı. Makam araçlarının arkasında da oldukça fazla sayıda konvoy oluşturmuş araç vardı.

Yola çıktıktan birkaç dakika sonra, daha şehir içindeyken bir motosiklet sürücüsü cenaze aracına yakın seyretmeye başladı. Bir ara hızını yavaşlattı, ikinci arabanın yanına kadar geriledi, sonra yeniden Komutanın yanına yaklaştı. Yaptığı tehlikeli hareketler askeri araçların dikkatini çekince ikaz da edildi.

Motosiklet sürücüsü ikazı fark etmedi, motoru tek elle kullanmaya başladı. Boştaki eliyle önce kaskının göz hizasındaki saydam bölümü kaldırdı. Tehlikeli sürüşü nedeniyle konvoyun ön sıralarındaki sürücüler dikkat kesilmişlerdi. Motosikletli genç al bayrağa sarılı Komutanın yanından ayrılmadan biraz sağa sola yalpalayarak da olsa seyre devam etti. Sonunda boştaki elini yüzüne götürdü ve ‘amin’ dedi. Sonra kaskını düzeltti ve Komutanı son kez selamlayarak yanımızdan hızla ayrıldı. Komutan henüz tanışmadığı insanların bile duasını alarak yolculuğuna devam ediyordu.

*  *  *

Askerler emekli olur mu? Emekli olunca askerlikleri biter mi? Hep sorulur bu sorular. Herkes değişik yanıtlar verir.

Fevzi Komutan’ın cenaze töreninde bir kez daha anladım ki askerlik biter elbette ama askeri kültür son nefese kadar yaşanır.

Askeri kültürü sadece askerler değil onların aileleri de yaşarlar.

Anılar ortaktır. Zorluklar aile ile paylaşılarak aşılmıştır. Aslında zorlukları paylaşan sadece çekirdek aile de değildir, tüm bahriye ailesidir.

Siz, Mavi Vatanın kim bilir neresinde görevdeyken evinizde çocuğunuzun kolu kırılsa başka bir bahriyeli koşacak ve çocuğunuzun tedavisini üstlenecektir.

Kaç bahriyeli çocuğunun doğumuna yetişebilmiştir ki. Bahriyeli kadınlar Mavi Vatan için az mı yoksunluklara razı olmuşlardır.

Denizci kolay olunmuyor. Uzun emekler vermek gerek. Bir çok olayı ve tehlikeyi bizzat yaşamış olmak gerek. Usta denizcilerden ders almak gerek. Kurumsal eğitimlerden geçmek ve bilgileri her zaman taze tutmak gerek.

Ailenizin de bahriye kültürü içerisinde ve bahriye camiası ile birlikte yaşamasını öğrenmesi gerek. Siz sancak dediğinizde sağa, iskele dediğinizde sola bakacaklarını öğrenecekler… Seyir diyecekler… İçeri vardiya ve dışarı vardiyayı bilecekler… Bahriye örf ve adetlerini uygulayacaklar… Geminin lumbarağzından giriş kurallarını bilecekler…

İşte o bahriyeli aileleri, emekli ve görevdeki subay ve astsubaylar ile elele Fevzi Komutan’ın cenazesinde gördüm yeniden.

Fevzi Komutan yaşarken çok insan biriktirmişti, çevresine her zaman olumlu duygular saçan bir insan, aydın ve bilgili bir komutandı.

Ömrünün sonuna kadar Mavi Vatana asker ve sivil bahriyeliler yetiştiren bir öğretmen oldu.

Bir hücumbot ustasıydı, bugünün ve geleceğin hücumbotçularının asla unutmamaları gereken bir komutan…

*  *  *

Komutan artık toprağa veriliyordu.

Saygıdeğer eşi Nesrin Hanım, insanların azaldığı bir an kulağıma “Ben biliyorum Fevzi o toprağın altında değil. O burada değil. Sadece bedeni orada” dedi.

Bence de öyle.

Fevzi Komutan çoğalarak yaşamakta.

Birazı ailesinde…

Birazı bende ve Göker’de…

Birazı bir başka emekli bahriyelide…

Birazı bugün Antalya Limanı’nda palamar botunu kullanan genç denizcide…

Birazı şu anda Mavi Vatanın bir bölgesinde seyir vardiyası tutan genç teğmende…

Birazı…

Sevgiyle kalın.