Avatar
Beyazıt Karataş

Uçan bilgisayar F-35’lerin teknik sınırlandırmalar üzerinden değerlendirmesi

featured

(E) Hava Pilot Tümgeneral Beyazıt KARATAŞ ve Makine Mühendisi Fazıl ALTAY hazırladı…

 1 – GİRİŞ:

İlk kez; M5 Ulusal Güvenlik, Savunma ve Strateji Dergisi’nin 354’üncü Ocak 2021 sayısında birinci bölümü, ikinci bölümü Şubat 2021 sayısında yayımlanan “Uçan Bilgisayar F-35‘lerin Teknik Sınırlandırmalar Üzerinden Değerlendirilmesi” konulu makalemiz ilgi çekmiş ve yapılan geri dönüşler olumlu olmuştur. Veryansın Tv okuyucuları için yeniden düzenlediğimiz makalemizin birinci bölümü 20 Şubat 2021 tarihinde “Amerikan F-35’lerine Karşı S-400’lerin Düğmesine Basıldı… İşte Simülasyon Sonuçları” başlığı ile yayımlandı.

Okumak için tıklayın: Amerikan F-35’lerine karşı S-400’lerin düğmesine basıldı… İşte simülasyon sonuçları

Şimdi Siz “Değerli Okuyucularımız” için makalenin tamamını yayınlamaya karar verdik. Nedeni ayrı ayrı yayınladığımızda biraz kopukluklar olduğunu tespit ettik. Makalemiz biraz uzun olacak ama umarım sıkılmadan  okumanızı sağlarız.

F-35’lere ilişkin yeni makalemizin; konunun özünden fazla ayrılmadan tablo ve görsellerle desteklenerek sıkıcılıktan uzak olmasını, büyük bölümünün daha önce yayımlanmamış bilgileri içermesini, başvuru ile referans doküman olarak kullanılmasını ve elbette çok paylaşılarak okunmasını amaçladık. 

Makalenin hazırlanmasındaki katkılarından, emeklerinden ve bitmeyen enerjisinden dolayı Kıymetli Arkadaşım Makina Mühendisi Fazıl ALTAY’a teşekkür ederim.

2- F-35’LERİN ORTAK YAPISAL PROBLEMLERİ:

a -F-35’lerin Sınırlı Stealth Kapasitesi:

Stealth/Hayalet uçakların temel tasarım özelliklerinden birisi, Radar Kesit Alanın-RCS  (RCS-Radar Cross Section) daha az olması ve radarlar tarafından en az şekilde algılanabilmesi için dış silah yüklerinin gövde içinde taşınmasıdır.

Radar Kesit Alanı-RKA (Radar Cross Section-RCS) [1]; Bir nesnenin radarla ne kadar uzaktan tespit edilebilir olduğunun ölçütüdür. Bir uçağın RCS’si fiziksel şekline, malzemelerine, antenlerine ve diğer sensörlerine bağlıdır.

F-35’ler; Görsel-1’de görüldüğü gibi mevcut durumda gövde içinde sadece 4-5-7-8 nolu istasyonlarda silah yükü taşıyabilir. 5-7 nolu istasyonlarda sadece 1’er adet AIM-120 AMRAAM (Advanced Medium-Range Air-to-Air Missile-AMRAAM) Aktif Radar Güdümlü Hava-Hava Füzesi taşımakta ve bu istasyonlara hava-yer mühimmatı takılamamaktadır. 4 ve 8 nolu istasyonlara ise görevin durumuna göre ya Hava-Hava (A/A-Air to Air) 2 adet AIM-120, ya  da 2 adet Hava-Yer (A/S-Air to Surface)  mühimmatı takılmaktadır.

 /></p><p><em>Görsel-1: <strong> F-35’lerin Stealth Olarak Kalması İçin Gövde İçindeki Mühimmat İstasyonları 4-5-7-8</strong></em></p><p>F-35A’nın harici yük istasyonlarına <strong>“Beast Mode”da </strong>Görsel-2’de olduğu gibi silah yüklendiğinde uçağın ne kadar Radar Kesiti-RCS (Radar Cross Section-RCS) artışı olacağını yaptığımız <strong>“Matlab Tabanlı”</strong> simulasyon programının çıktılarından öngörebiliyoruz. Bu konuda ayrıca hazırlanmakta olan ve dikkatinizi çekecek detaylı bir makaleyi de ileride yayımlamayı planlamaktayız.</p><p><img decoding=[2]. Nedeni simulasyon tekniğinde tüm echo tiplerinin hesaplanamaması, sadece optik yansıma karekterinde olan radar echolarının hesaplanır olmasıdır. Uçağa harici silah yükü olarak 4 adet CBU-103 takıldığında gerçek RCS farkının bu verilere göre 8÷10 dB seviyesine geleceği öngörülebilir. Bu açıdan “Matlab Tabanlı” simulasyon sonrası yapılan 6dB farkın kabulü güvenilir değer olduğu kıymetlendirilmektedir.

 /></p><p><em>Görsel-5: <strong>F-35A, Harici Silah Yükü 4xCBU-103 ve Boş iken Simulasyon Modeli</strong></em></p><p>5’inci nesil bir diğer savaş uçağı olan F-22 ise harici silah yükü almamaktadır. F-22’nin muharebe görevi dışında, seyrüsefer yaptığında sadece harici yakıt tankı taşıdığı görülmüştür. F-22 gövde içinde 6 adet AIM-120 AMRAAM füzesi taşımakta, taşıma imkanı olmasına rağmen 4 adet kanat altı harici AIM-120 AMRAAM yükü ile uçuş yapmamaktadır. Nedeni harici yüklerin F-22 için çok önemli olan Stealth/Hayalet özelliğini azaltmasıdır.</p><p>Bunun yanında RCS değeri çok büyük olan F-15EX, tamamı gövde dışı silah istasyonlarında 12 adet AIM-120 AMRAAM taşıyabilmektedir. F-22’nin bunun yarısı kadar AIM-120’yi gövde içinde taşımasındaki sebep RCS’i hiçbir şekilde artırmama arzusudur.</p><p>8GHz Frekansta X bandında yayın yapan S-400’ün Atış Kontrol Radarı Grave Stone 92N6, harici silah yükü 4 adet CBU-103 olan veya harici silah yükü olmayan F-35A’yı acaba hangi mesafelerden radarında kilitleyebilir? S-400’lerin coğrafi engebelerden bağımsız ve F-35A’ların uygun irtifada uçtuğu kabul edilerek hazırlanan Tablo-1’de görüldüğü gibi; Rus Versiyonu S-400 92N6A için F-35A radar kilit menzili ortalama harici yüksüz <u>78km</u>, harici yüklü <u>110km</u>.dir. İhraç Versiyonu S-400 92N6E için F-35A radar kilit menzili ortalama harici yüksüz <u>41km</u>, harici yüklü <u>57km</u>.dir.</p><p><img decoding=[3][4]

“F-35’lerin; Türkiye gibi ihraç versiyon S-400’lere sahip olan bir ülkeden değil, Suriye Hmeymim Üssü ve Görsel-6’da görüldüğü gibi Rusya Kaliningrad civarı Kuzey Avrupa uçuşlarını yaparken Rus S-400’lerine yaklaştığında daha fazla risk altında olduğu anlaşılacaktır”. ABD’nin iddia etmiş olduğu gibi Türkiye’nin envanterindeki S-400’lerin değil, Rus  S-400 radarlarının F-35’lerin (eğer hala kaldıysa) sırlarını çoktan elde etmiş olması en görünen gerçekliktir.

 /></p><p><em>Görsel-6: <strong>Kaliningrad Nivenskoe Hava Üssünde Bulunan S-400 Bataryasının Konumu</strong></em></p><p> S-400’ün gerçek arazi şartlarında hangi menzil ve irtifadan atış kontrol 92N6 radarı vasıtası ile   F-35’e füze güdümleyebileceğini, F-35A’nın Kaliningrad’a yapacağı taarruz senaryosu ile simule ettik. F-35A’nın Rus Versiyon S-400’e harici silah yüksüz-yüklü yaklaşması ile irtifa ve menzil simulasyonunu Görsel-7’de açıkladık. İhraç Versiyon S-400’e harici silah yüksüz-yüklü yaklaşması ile irtifa ve menzil simulasyonunu ise Görsel-8’de detaylandırdık.</p><p><img decoding=[5].

 /></p><p><em>Görsel-9: <strong> İhraç versiyonu S-400’ün F-35A ve Diğer Uçakları Tespit Etme Menzilleri</strong></em></p><p>14 Aralık 2020 tarihinde Uzun Menzilli Yüksek İrtifa Hava ve Füze Savunma Sistemi S-400’lere ilişkin ABD’nin ve NATO’nun haksız hukuksuz davranışlar ve açıklamalar içerisinde bulunmalarını dikkate alarak tekrar bir açıklama yapan Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar; Türkiye’nin bölgesel hava ve füze savunma sistemine ihtiyacı olduğunu belirterek, bununla ilgili çalışmaların 90’lı yıllardan itibaren yapılmaya başlandığını, Türkiye’nin taleplerine olumlu yanıt veren Rusya’dan S-400 sisteminin alındığını söyledi. MSB Akar ayrıca; “S-400’lerin F-35 ile olan etkileşimi ne ise bunu çözmek için biz ABD’lilerle NATO’nun da dahil olduğu ortamlarda konuşmaya, görüşmeye bu sorunları çözmeye hazır olduğumuzu tekrar tekrar söyledik, söylemeye de devam ediyoruz. S-400’lerle alakalı siyasi, ekonomik, teknolojik, uluslararası hukuk bakımından bazı faktörler var. Bütün bunların hepsini ortaya koyuyoruz, bunların hepsini değerlendirip yaptığımız planlarımız var. Bu planlar çerçevesinde faaliyetlerimizi sürdürüyoruz. Herhangi bir tedarik sürecinde kontroller ve muayeneler vardır. Dolayısıyla biz kontrol ve muayenelerimizi yapmaya devam ediyoruz. Türkiye’nin ortağı olduğu F-35’lerle ilgili kararın doğru, makul, mantıklı, uluslararası hukuka, ekonomik ve ticari kurallara uygun olmadığını da tekrar söylüyoruz. Umuyorum, dostlarımız, müttefiklerimiz bu yanlışlarından döneceklerdir” dedi.</p><p>ABD’nin S-400’leri öne sürerek iddia ettiği gibi F-35’lerin çalınmamış elde edilmemiş bir sırrı hala kalmış ise Görsel-10’da gösterilen Rus S-400’ler ile F-35’ler reflektör<a href=[6] kullansa da kullanmasa da Rusya bu sırları önceden zaten elde etmiş olmalıdır. F-35’leri harekat şartlarında reflektör ile S-400 yakınında uçurmak yani daha uzun mesafeden tespit ve vurulabilir hale getirmek mantıklı olmayan bir hareket tarzıdır. Eğer barış şartlarında uçuyor ve Rus S-400 radarlarının F-35’i tespit etmesi sorun değil ise o zaman F-35A’lar da Türkiye’de reflektörle uçabilirlerdi. Ayrıca F-35’lerin sırlarının ABD’nin bizzat kendi içerisinden diğer başka kritik askeri bilgilerle beraber Çin’e aktarıldığı hususları yine ABD kaynakları tarafından da belirtilmektedir[7].  

 /></p><p><em>Görsel-10: </em><strong><em>Rusya S-400 Hava Savunma Sistemlerinin Bulunduğu Bölgeler</em></strong></p><p>Rus Versiyon S-400 92N6A GraveStone Radarının RCS 4m<sup>2</sup> için 480km’den, İhraç Versiyon S-400’ün RCS 4m<sup>2</sup> için 250km’den hedefe kilitlendiğini gösteren resmi bilgi (Not: N harfi, Rusça H olarak yazılır) Görsel-11’de olduğu gibidir.</p><p><img decoding=[8].

Fakat bugün için bu mühimmat kullanımda olmadığı gibi, Türkiye’nin F-35 programından çıkartılması ile SOM-J standoff mühimmatı gibi rakiplerine göre çok daha iyi maliyet etkin bir mühimmata Türk düşmanı F-35 kullanıcılarının ulaşması artık sözkonusu değildir. SOM-J’ye çok daha maliyetli olan Norveç’in JSM standoff füzesi alternatif olup, F-35 Block-4 versiyonunda eğer planlamada gecikme olmaz ise 2024’den sonra kullanılabilecek durumdadır.

F-35 Block-4 versiyonu ile birlikte kullanılması mümkün olabilecek bir başka standoff mühimmat Küçük Çaplı Bomba-SDB II (Small Diameter Bomb-SDB II) ’dir[9]. F-35A bu bombadan toplamda 8 adet taşıyabilecektir. 50kg harp başlığı ile daha çok hareketli tank ve zırhlı araç imhasına yönelik olan bu mühimmatın atış irtifasına göre değişmekle birlikte azami 75-100[10] km menzili bulunmaktadır.

Birim fiyatı 700.00 dolar olan JSOW’un ağırlığı, birim fiyatı 200.000 dolar SDB II’den 4 kat fazladır. SDB II’nin, stealth’den ödün vermeden gövde içinde taşınması avantaj olmakla birlikte JSOW’un vurabileceği hedeflerden farklı olarak daha çok taktik hedeflere standoff hava desteği tipi taarruzlara uygun olan mühimmat olarak kullanılacağı değerlendirilmektedir. F-35A, toplamda 8 adet SDB II ve 2 adet AIM-120 AMRAAM’ı stealth’den ödün vermeden gövde içinde Block-4 versiyonu ile 2024 yılında veya sonrasında taşıyabilecektir.

 /></p><p><em>Görsel-13:<strong> F-16C, Kaliningrad S-400 Bataryasına AGM 158 Temsili Taarruzu</strong></em></p><p>F-35’in bir mucize uçak şeklinde tanıtılması tamamen yanlı ve Türkiye’yi çaresiz göstermek için yapılan bir kara propaganda durumu olsa da F-35’in Stealth özelliği için önlemler alınmalı ve küçümsenmemelidir. Düşmanın imkan ve kabiliyetlerini doğru olarak bilmek esastır. Ne onu küçük görmek, ne de olduğundan güçlü görerek planlamalarımızdan şaşmak zaten doğru bir düşünce yöntemi değildir.</p><p>F-35, azami 4 adet AIM-120 AMRAAM Hava-Hava Füzesini gövde içinde taşıyabilmektedir. Her ne kadar JSF F-35 deep strike/derin darbe uçağı olarak hava-yer görevleri için öncelikli kullanılabileceği planlansa bile ifade ettiğimiz nedenlerden dolayı gövde içinde 4 adet AIM-120 AMRAAM ile hava-hava görevi uçmasının daha etkili olacağı değerlendirilmektedir. Bununla bilikte hava-hava görevleri için de F-35’lerde kısıtlamalar vardır. F-35B ve F-35C modellerinde sürat ile ortaya çıkan yapısal problemler nedeniyle Mach 1.3 ile tahditlenmiştir. Özellikle AIM-120 AMRAAM’ları attıktan sonra F-35’lerin takibinde bulunan diğer Mach 2 ve üstü hızlardaki 4’ncü nesil Aktif Faz Dizinli AESA Radarlı (Active Electronically Scanned Array-AESA) savaş uçakları F-35’leri önleyerek tahrip edebilir. F-35 saat 6 istikametinden/arkasından gelecek düşmana AIM-9X atmak isterse kanat altına bu füzeleri yüklemek zorunda kalacak, bu durumda RCS’si yine artacak, takibinde bulunan düşman uçaklarına daha çok radar echosu verecek ve daha uzak menzilden düşman uçağı tarafından kendisine kilit atılmasına sebep olacaktır.  </p><p>Bu nedenle uçağa gövde içine AIM-9X’deki gibi önde 4 manevra kanadı bulunmayan AIM-132 ASRAAM (The Advanced Short Range Air-to-Air Missile-ASRAAM) Hava-Hava Füzesi entegre edilerek saat 6 istikametinden/arkasından gelen düşman 4’ncü nesil savaş uçaklarına ateş açma imkanı kazandırılmak istenmektedir. F-35 Block-4 versiyonunda olacak şekilde planlanan bu kabiliyet 2024 için hedeflense de gecikmeler olacağı beklenmektedir.</p><p>F-35, eğer stealth kalmak istiyor ise AIM-132 ASRAAM ile görev uçuşuna çıktığında yalnızca 2 adet AIM-120 AMRAAM taşıyabilecektir. F-35’lerin bu özellikleri aslında hava-hava görevlerinde  avantajlı durumda olabilecek iken özellikle harekat ortamından geri dönüşlerinde 2’inci dalgada gelen Mach 2 ve Mach 2 üstü sürate sahip düşman savaş uçaklarının tehdidine açık kalma riskini oluşturacaktır. ABD Hava Kuvvetleri’nin envanterinde F-22 gibi hava üstünlüğü sağlayacak uçakları bulunduğu için bu riski önleyebilme imkanı olabilir, ABD Deniz Hava Kuvvetleri ise envanterinde düşman uçaklarına hava üstünlüğü kuracak F-22 gibi bir uçağı olmadığı için düşmanın 4’ncü ve gelecekte 5’nci nesil önleme uçakları için çok açık bir tehdit altındadır. </p><p>F-35C uçakları ne hava-hava, ne de hava-yer olarak tam yeterli görülmemekte uçaklara ilişkin en çok şikayet açıkladığımız bu nedenlerden dolayı ABD Deniz Hava Kuvvetleri’nden gelmektedir. ABD uzun yıllar  F/A-18E/F/G uçaklarını kullanmaya devam edecek görünmekte ve ilave F/A-18 E/F/G uçak siparişleri bundan kaynaklanmaktadır.</p><h2>b – <strong>F-35A ve Diğer Savaş Uçaklarının Mukayeseli Özellikleri:</strong></h2><p>F-35A ve diğer savaş uçaklarının; RCS, Hava-Hava Radarı, Radar Teknolojisi, RCS 1m<strong><sup>2 </sup></strong>için hedef tespit menzilleri deniz mili ve kilometre olarak Tablo-2’de verilmiştir. Tablodaki değerler en iyi duruma göre RCS kabulü ile yapılmıştır. Dahili silah yükü ve yakıt taşıdıkları durum için geçerlidir.</p><p><strong>1923 yılında kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin 100’üncü yani 2023 yılında hangardan çıkması planlanan Milli Muharip Uçağımızın, MMU/TF-X gibi başlangıç ifadeleri yerine azim irademiz ile kararlılığımızı dostta düşmana gösterecek bir simge ve slogan haline gelmesini sağlayacak şekilde Tablo-2’de yer aldığı modelle <u>MMU/TF-23</u> olarak belirlenmesinin, kod isminin örneğin: Türk Kartalı/Turkish Eagle gibi bir isimle de şimdiden ifade edilmesinin uygun olacağı önerimizdir. Bu düşünce ve önerilerimizle MMU/TF-23 Block-1, Tablo-2’de diğer savaş uçakları arasındaki yerini almaya hak kazanmıştır.</strong></p><p><img decoding=

Tablo-2: F-35A ve Diğer Savaş Uçaklarının Mukayeseli Özellikleri

 /><br /><em>Tablo-3: <strong>F-35A ile </strong><strong>TF-23 ve Diğer Savaş Uçakları Angajman Menzilleri</strong></em></p><p>F-35A uçağı ile <strong>“MMU/TF-23 Block-1”</strong> dahil diğer savaş uçaklarının karşılıklı angajmanda birbirlerini radarlarında tespit etme menzillerini, Tablo-3’de mukayeseli olarak açıkladık. <strong>MMU/TF-23 Block-1</strong>, Tablo-3’de belirtildiği gibi önümüzdeki dönemde F-35A’ya karşı da kullanılabilecek etkili savaş uçakları arasında yer alacaktır<strong>.  MMU/TF-23 Block-1</strong> konfigürasyonu bile Mach 2 hızı ile F-35A’nın Mach 1.6 hızı karşısında hava-hava angajmanında önemli bir üstünlük sağlayacaktır. TF-23’ün, önden RCS 0.01m<strong><sup>2 </sup></strong>değeri ilerleyen blok üretim aşamalarına geçildiğinde küçültülecek, radar menzili ise artırılacaktır.  <strong><u>Dünyanın sayılı havacılık tesislerinden biri olan </u></strong><strong><u>Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş.-TUSAŞ (Turkish Aerospace Industries, Inc.-TAI) önderliğinde </u></strong><strong><u>“TF-23 üretimi asla hayal değildir”.</u></strong></p><h2><strong>c – F-35B ve F-35C’lerin Ses Üstü Uçuş Mach Hızı Sınırlandırmaları: </strong></h2><p>F-35 resmi bilgilerinde her ne kadar tüm versiyonların maksimum hız bilgisi Görsel-14’de olduğu gibi Mach 1.6 olarak belirtilmiş olsa da, F-35B ve F-35C modellerinde 2011 yılı Kasım ayında Mach 1.3 ve Mach 1.4 hızlarında art yakıcı (afterburner) ile yapılan Çırpıntı Testlerinde sağ/sol yatay stablizenin nozula bakan yüzeylerindeki Stealth Kaplamanın kabardığı tespit edilmiştir. Ayrıca bölgedeki antenlerin ciddi olarak zarar gördüğü raporlanmıştır.</p><p>F-35’lerdeki bu problem tasarım onay testleri esnasında fark edilmiştir. ABD Savunma Bakanlığı bu problemi çözmek istemiş ve F-35 Müşterek Program Ofisi (F-35 <em>Joint Program Office-JPO) </em>problemi, <strong><u>1’nci Kategori Eksiklik</u></strong> olarak sınıflandırmıştır. Bu seviye, pilot ve uçak kaybedilmesi olasılığı en yüksek kademeyi temsil eden aksaklıklar için kullanılmaktadır.</p><p><img decoding=

Uçan bilgisayar F-35’lerin teknik sınırlandırmalar üzerinden değerlendirmesi

Abonelik

VeryansınTV'ye destek ol.
Reklamsız haber okumanın keyfini çıkar.

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

5 Yorum

  1. 2 Haziran 2021, 13:09

    Bayazit Karataş Komutanım bu konuda hata yapmaz.Kendisine aynen katılıyorum..

  2. TF-23 masalına hala inanan mı var yazık… F-35 masalı daha gerçekçi… gizlilik teknolojisi masal çıktı…

  3. 20 Mart 2021, 10:31

    S400 lerin ihraç versiyonu konusu canımı sıktı…

  4. belge niteliğinde makale paşam.

  5. Makaleleriniz mükemmel Üstad. Kanıtlarla ispatlıyorsunuz. Daha sık yazın lütfen. Saygılar.

Giriş Yap

VeryansınTV ayrıcalıklarından yararlanmak için hemen giriş yapın veya hesap oluşturun, üstelik tamamen ücretsiz!