Siyasi deprem: Anayasayı yıkmak

Av. Mihriban Ünal yazdı…

Şubat ayının başından bu yana bir kıyamet senaryosunun içinde gibiyiz! Yolsuzlukla, rantla, kibirle, liyakatsizlikle birlikte yüzbinlerce insanımız da beton yığınlarının altında kaldı, yetmedi çadırları bile sel bastı. İnsanlar çığlık çığlığa sevdiklerinin cenazelerine bile ulaşamıyor… Artık sabır dilemek, bir şey demek kar etmiyor!

Bunca acının içinde bir şey söylemenin veya yazmanın anlamı olur mu bilmiyorum, sadece susup çalışmak istiyorum, ancak böylesine feci bir sosyal felaketi yaşadıktan sonra bir de anayasa fiilen yıkılarak siyasi deprem yaşamamak ve “kul”, “köle” değil “yurttaş” olduğumuzu hatırlamak adına, hukuk fakültelerinin, baroların, kerli ferli (!) hukukçuların suspus olduğu şu günlerde birkaç şey söylemeyi vicdani borç sayıyorum.

Anayasa m.116/1 ve 2 düzenlemesine göre seçimlerin yenilenmesi ya TBMM üye tam sayısının 3/5 çoğunluğuyla, yani 360 milletvekilinin alacağı kararla ya da Cumhurbaşkanının alacağı kararla mümkündür.

Yine Anayasa m.101/2’deki “Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir.” şeklinde düzenleme açıktır ve “bu kişi kim olursa olsun” herhangi bir kimsenin en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebileceğini belirtir. Üstelik 2017 yılında yapılan Anayasa değişikliğinden önce de söz konusu hüküm aynıdır ve 2017 değişikliğiyle bu düzenleme olduğu gibi korunmuştur.

Herhangi bir kimsenin en fazla iki kez cumhurbaşkanı seçilebileceğine ilişkin kuralın tek istisnası ise, Anayasanın m.116/3’teki: “Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde, Cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir.” şeklindeki düzenlemedir ve bu düzenlemeye göre Cumhurbaşkanı ikinci dönemindeyse ve TBMM tarafından 3/5 çoğunlukla, yani 360 milletvekili ile seçimlerin yenilenmesine karar verilmişse bir kez daha aday olabilir.

Bu istisna dışında herhangi bir kimsenin üçüncü kez cumhurbaşkanı seçilebilmesi mümkün değildir. Bu kuralın amacı ise halk tarafından seçilen, ancak TBMM tarafından seçimlerin yenilenmesi üzerine ikinci görev süresini tamamlayamayan Cumhurbaşkanına bir hak daha tanımaktır.

Peki Anayasanın hiçbir yorum gerektirmeyen ve son derece açık düzenlemelerine rağmen nasıl oluyor da mevcut Cumhurbaşkanının üçüncü kez aday olabileceği tartışılıyor? Yeni bir devlet kurulmadığına, yeni bir Anayasa yazılmadığına, Anayasaya buna ilişkin geçici bir madde eklenmediğine ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti yıkılmadığına göre bu nasıl olabiliyor? Fazla düşünmeye gerek yok, bu soruların yanıtı deprem bölgesinde yıkılan binalar nasıl yapıldıysa olacak?!

Seçimlerin yenilenmesine TBMM tarafından 3/5 çoğunlukla değil tek başına Cumhurbaşkanı tarafından 10.03.2023 tarih ve 2023/121 sayıyla karar verildiğine, Cumhurbaşkanı kendi görev süresine kendi aldığı kararla son verdiğine ve mevcut Cumhurbaşkanı da iki kez seçildiğine göre Cumhurbaşkanının üçüncü kez aday olabileceğini dürüst hiçbir hukukçu söyleyemez! Yakın zamanda kaybettiğimiz değerli hukukçu Sabih Kanadoğlu’nun da bu yöndeki değerlendirmelerini okumanızı öneririm.

Tüm itirazlara, az sayıda değerli hukukçunun görüşüne rağmen mevcut Cumhurbaşkanının üçüncü kez aday olduğunu varsaydığımızda ise şunları unutmayalım:

1. Yüksek Seçim Kurulu, Cumhurbaşkanı Geçici Aday Listesi’ni 28 Mart Salı Günü Resmi Gazete’de yayınlayacak.

2. Cumhurbaşkanı Geçici Aday Listesi’ne itirazlar 28 Mart Salı sabah 08.00’de başlayıp 29 Mart Çarşamba akşam 17.00’da sona erecek.

3. Yüksek Seçim Kurulu itirazları 30 Mart Perşembe saat 17.00’a kadar karara bağlayacak.

4. İtirazlar sonuçlandıktan sonra Yüksek Seçim Kurulu 31 Mart Cuma günü Cumhurbaşkanı Kesin Aday Listesi’ni Resmi Gazete’de yayınlayacak.

Ve mevcut cumhurbaşkanının üçüncü kez adaylığına Yüksek Seçim Kurulu nezdinde

*Seçme yeterliliğine sahip tüm yurttaşlar, yani oy verebilecek tüm seçmenler

*Siyasi partiler

*Diğer cumhurbaşkanı adayları ve

*Milletvekillerinin tamamı

itiraz edebilecek.

O halde itiraz hakkını kullan, anayasal, yasal hiçbir hakkını kullanırken KORKMA, artık KORKMA!