Dr. Ceyhun Balcı yazdı
Mehmet Fuat Umay (1885-1963) 1908 kuşağından bir Tıbbiyeli. Pek çok yaşıtı gibi yaşamı cephelerde geçmiş. Fırsatını bulduğunda Tıbbiye’yi bitirmiş. Savaşlarda yorulup, barışta bir kenara çekilme kolaycılığına sığınanlardan olmamış.
Türkiye Cumhuriyeti yorgun, yoksun, hastalıklı bir nüfusun yanı sıra hatırı sayılır bir öksüz-yetim ordusu da devralmış.
İzmir Marşı’ndaki şu dizeler de şehit sayısı kadar geriye yetim-öksüz de kaldığını doğrular.
“şehit olanları deftere yazdım,
öksüz yavruları bağrıma bastım”
Pek çok şey çözüm için sırasını bekleyebilirdi! Anasız-babasız çocuklar öyle mi? Henüz Cumhuriyet’i ilan etmeden bu yaşamsal soruna el atan kalpaklıların işbölümünde Dr Mehmet Fuat’a (Umay) bu çocuklara kol-kanat germe görevi düşmüş. 1923 yılının ilk aylarında, henüz Cumhuriyet kurulmadan önce işe koyulan doktorun yolu bu kez uzaklara, ABD’ye düşmüş. Amaç, Darüleytam’dan dönüştürülecek Çocuk Esirgeme Kurumu’na bağış toplamaktır!
DOĞU ABD : MAVİ ROTA MEHMET FUAT UMAY’IN YOLCULUK ROTASI
O zamanın ulaşım olanakları göz önüne alındığında zorlu bir yolculuk. New York’tan başlayıp, Şikago, Filadelfiya, Waşington DC ve başka irili ufaklı Amerikan kentlerini kapsayan bu yolculuk bir taşla iki kuş vurulmasını sağlamış.
Bir yandan muzaffer Türkiye tanıtımı yapılırken diğer yandan da oralardaki Türkler’in yanı sıra müslümanların bağışları toplanmış. Toplanan 100 bin dolar bu amaca adanan iyi bir maya olmuş.
Bu çok bilinmeyen tarih sayfası Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün şu sözlerini bir kez daha doğrulamıştır da diyebiliriz!
“Ordu yok diyenlere : KURULUR!
Düşman çok diyenlere : YENİLİR!
Para yok diyenlere : BULUNUR!”
Türkler barışta da, tıpkı savaşta olduğu gibi davranabildikleri için “çılgın” olarak anılmadılar mı diyerek sürdürelim.
Bu zorlu, zahmetli yolculukta yalnızca para toplamakla yetinilmemiş. Aynı zamanda bilgi ve görgü de toplanmış. Ünlü eğitimbilimci John Dewey ziyareti unutulmamış. Özellikle, yetimhane ve çocuk yuvalarına zaman ayrılarak, dönüşte yaşama geçirilecek projeler için dağarcık doldurulmuş.
Savaşta vatana, barışta öksüz çocuklara adanmış bir kişiliktir Dr Mehmet Fuat. Atatürk tarafından belirlenen UMAY (Türk mitolojisinde çocukları koruyan ruhtur) soyadını da fazlasıyla hak etmiştir.
Mehmet Fuat UMAY’ın adı yeterince duyulmuş mudur? Duyulduysa gereğince tanınmış mıdır? Umay da Tıbbiyeli ordusunun içindeki sayısız neferden birisidir sonuçta. Yapacağımı yaptım! Bundan sonra dinlenmeliyim dememiş olmak önde gelen ayırt edici özelliği olmuştur!
Geleceğimiz olan çocuklarımızın bayramı kutlu olsun!
Onlara bu bayramı armağan eden başta Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere tüm Umayların ruhu şad olsun…
Okuma Önerisi : Bir Devrimci Doktorun Anılar, İş Bankası Yayınları, Haziran 2006.
Bu güne kadar bilmediğim çok değerli bilgileri edindim.Teşekkürler sn.Ceyhun Balcı..
Ayrıca onur ve gurur duydum. Yüce Atatürk’ümüzün “Beni Türk Hekimlerine emanet edin” sözlerinin ne kadar doğru ve gerçekçi önemli olduğunu bir kez daha anlamış oldum..
Nice Mehmet Fuat UMAY ların daha olduğundan hiç şüphem yok.Örneğin M.Ceyhun Balcı..
Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramımız,tüm Ulusumuza kutlu olsun…
Saygılarımla..