Ukrayna savaşında bir süredir beklenen Rusya’nın yeni harekâtı başladı. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, savaşta yeni bir aşamanın başladığını söyleyerek gelişmeleri dünyaya duyurdu. Amerikalı yorumculara göre Rusya, bu sefer daha modern ve ateş gücü yüksek bir orduyla harekete geçmiş durumda. Aslında bu durum daha önce biliniyordu. Rusya’nın büyük bir harekât için hazırlık yaptığı günlerden beri konuşuluyordu. Bu bağlamda, Ukrayna liderinin daha fazla silah istemesi ve ABD ve AB’nin daha fazla silah göndermeyi gündemine almış olması dikkat çekiciydi. Özellikle, ABD’nin göndermiş olduğu modern silahların kullanılması için Ukrayna ordusunun eğitilmeye başlanması da sahada Ukrayna ordusunun daha önce görmediği ve eğitimine muhtaç olduğu ne tür silahların kullanılacağı merak konusu oldu.
Ukrayna’ya gönderilmeye başlayan bu yeni silahlar hakkında emekli askerlerin Amerikan medyasına yaptığı değerlendirmeler de oldukça önemli. Özellikle bu silahların kullanılmasının öğrenilmesinden çok bu silahların bir arıza durumunda bakım ve onarım, parça değişiminin ve lojistiğinin sağlanmasının daha da önemli olduğunu vurgulayarak, Rusya’nın savaşta yaşadığı en önemli sorunun bu olduğunu bunun da lojistikle ilgili olduğunu ve bundan dolayı da sahada büyük başarısızlıklar yasadığına işaret ediyorlar ve benzer bir tehlike de ABD’nin gönderdiği bu silahlarla Ukrayna ordusunda yaşanacağının altını çiziyorlar.
Tüm bu gelişmelere rağmen barışa yönelik umutlar da canlı tutulmaya çalışılıyor. Geçtiğimiz günlerde İtalya Başbakanının Putin ile görüşmesinde yüz yüze görüşme, ateşkes ve barış gündeme getirildiğinde Putin’in “şu an zamanı değil” diyerek geri çevirdiği de medyaya yansımış durumda. Bunun yanında Amerikan Dışişleri Bakanlığı çevrelerinde Ukrayna savaşının 2022 yılının sonuna kadar devam edeceği öngörüsü barışa yönelik umutları zayıflatsa da Cumhurbaşkanı Erdoğan birkaç gün önce Büyükelçilere verdiği iftar yemeğinde Zelenskiy ve Putin’i İstanbul’da bir araya getirme isteklerinin devam ettiğini ve bu yönde çaba göstereceklerini söylemiş olması barış umutlarını canlandırdı.
Türkiye’nin barış çabaları önemli. Ukrayna savaşının Karadeniz’e, Türkiye’nin yanı başına taşması, sıçraması ihtimali gün geçtikçe daha da artmaktadır. Bundan dolayıdır ki, Türkiye böyle bir gelişmeye karşı savaşı bir an önce bitirme gayretindedir. Hele de Türkiye’yi de bu savaşa sokmak için birilerinin planlar yaptığını da düşünürsek bir an önce barışın sağlanması hayati derecede önemlidir.
Kuşkusuz barışın önünde birçok engel bulunmaktadır. Ukrayna savaşı aslında büyük jeopolitik hesaplaşmanın sahadaki yansımasıdır. Dolaysıyla barışın da tesis edilmesi bu jeopolitik hesaplaşmanın gölgesinde kalmaktadır. Ukrayna savaşı iki güç merkezinin arasındaki bir güç mücadelesi haline dönüşmüş durumdadır.
Ukrayna savaşının merkez üssü sanıldığının aksine Donbass değil Kırım’dır. Kırım, Karadeniz’de batmayan bir uçak gemisidir. Kırım’ı kontrol eden Karadeniz’i kontrol eder. Dolaysıyla, ABD de başından beri Ukrayna’yı NATO almak istemesinin ana nedeni Kırım’dı. Zira ABD, Kırım’da bir NATO üssü kurarak Rusya’yı soğuk denizlere hapsetmek istiyordu. Ancak Ukrayna 2014 yılında Kırım’ı kaybedince Kırım olmadan bir Ukrayna’nın ABD ve NATO için de bir anlamı kalmadı. Bu nedenle, Ukrayna’nın NATO’ya üyelik hayali bir türlü gerçekleşmedi. Ancak ABD ve NATO Kırım’dan vazgeçmedi. Ukrayna, Kırım’dan vazgeçse bile ABD vazgeçmeyecek gibi görünüyor. Bu nedenle, olası bir barışın anahtarı da Kırım olacak gibi.
